Onlangs werd ik betrokken bij een complexe familiesituatie op een agrarisch bedrijf. De relaties tussen verschillende familieleden lag onder druk. De noodzakelijke veranderingen voor de continuïteit van het bedrijf hadden forse gevolgen voor de betrokkenen. Mede door het verschil in visie over diverse vraagstukken, waren er acties uitgevoerd, die de relatie tussen partijen fors op spanning had gezet. Anderen uit de omgeving van het bedrijf werden er bij betrokken en ook zij hadden een mening over de gewenste ontwikkelingen en acties.. De kwestie kreeg ook gevolgen binnen de familierelatie. Kortom, een complex vraagstuk, met veel personen, betrokkenheid en meningen.
Dit vraagstuk kwam weer in mijn herinnering toen ik in een file stond vanwege wegafzettingen door boeren. De kwestie waar agrarisch ondernemers op dit moment mee te maken hebben, heeft raakvlakken met de familiekwestie waar ik als mediator bij betrokken was. De vraag of onder druk alles vloeibaar wordt kwam in mijn gedachten. En vanuit dat perspectief wil ik een paar suggesties delen die kunnen helpen bij het voorkomen of oplossen van conflicten.
- Het maken van excuses kan het op gang brengen van overleg, gunstig beïnvloeden.
- Blijf onderscheid maken tussen proces en inhoud en focus bij een meningsverschil eerst op het proces.
- Zoek naar personen die onafhankelijk zijn en het proces kunnen begeleiden.
- Bespreek samen of met de procesbegeleider waarom je er samen niet uit komt en wat je verwacht van de begeleiding.
- Heb oog voor de belangen van iedereen en geef anderen de ruimte het belang van zaken aan te geven.
- Bedenk zo veel mogelijk oplossingsvarianten en scenario’s; dat helpt als er onderhandelingen komen.
Iedere mediator kan een andere aanpak kiezen, maar bovenstaande heeft gewerkt bij de familie waar ik bij betrokken was. In mijn hoofd spookt nu de vraag: zou deze aanpak ook bij de huidige landelijke problematiek helpen? Als de belangen maar groot genoeg zijn, wordt wellicht alles vloeibaar………
Albert Voet, Agrimediator
