Een bekend spreekwoord zegt: spreken is zilver en zwijgen is goud en daar zit veel waarheid in. Niets is zo irritant als wanneer je zelf wat wilt vertellen de ander daar dan al direct zijn/haar mening over geeft. Als dit een paar keer gebeurt, dan laat je het wel na om nog wat te vertellen. Toch zou ik het spreekwoord regelmatig ook om willen draaien; we kunnen ook te weinig zeggen en dan weet de ander niet waar je mee bezig bent en wat je bezig houdt.
Dit gebeurde ook in een situatie waar ik bij betrokken raakte. De samenwerking van een bedrijfsopvolger met zijn vader en zijn oom verliep zo stroef dat het moment van beëindiging dichtbij kwam. We hadden een aantal gesprekken en één van de dingen die bleek was dat de opvolger privé door een moeilijke fase ging, waardoor hij niet goed in zijn vel zat. Hij was mede daardoor snel prikkelbaar en kwam onvoldoende toe aan zijn werkzaamheden. Vader en oom wisten dit niet (geen van allen waren mensen die niet gemakkelijk over hun gevoelens praten) en zagen alleen het gedrag wat hen steeds vaker ging irriteren. De opvolger had niet de moed om het gesprek hierover aan te gaan en die enkele keer dat er iets van een begin kwam, werd dit door goedbedoelde adviezen in de kiem gesmoord.
In een gezamenlijk gesprek wat we hadden, kreeg de opvolger de ruimte om zijn situatie te delen. Het luchtte hem op en gaf zichtbaar een stuk begrip bij zijn vader en oom. Dat bood ruimte om in gesprek te gaan en onderlinge verwachtingen af te stemmen. Ineens kwamen meer persoonlijke dingen naar boven; oom wilde het eigenlijk wel rustiger aan gaan doen, maar voelde zich weer schuldig wanneer hij een dag vrij nam.
Enkele maanden later blijkt de sfeer op een positieve manier veranderd. Met elkaar zitten ze in een mooi traject om op een betere manier te leren spreken èn te zwijgen.
Peter van Genderen
